Γράφει στο ethnos.gr ο Tigran Mkrtchyan, Πρέσβης της Αρμενίας στην Ελλάδα
Μια υφέρπουσα γενοκτονία εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας. Για περισσότερους από 7 μήνες 120.000 Αρμένιοι στο Αρτσάχ /Ναγκόρνο Καραμπάχ/ εξακολουθούν να παραμένουν υπό πλήρη αποκλεισμό: χωρίς τρόφιμα, χωρίς φάρμακα, χωρίς καύσιμα, χωρίς φυσικό αέριο ή ενέργεια. Η μοναδική γραμμή σωτηρίας που συνδέει το Αρτσάχ με την Αρμενία αποκλείστηκε από τις 12 Δεκεμβρίου του 2022 αρχικά από τους υποστηριζόμενους από την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν ψεύτο «οικοακτιβιστές» «υπέρ της ειρήνης». Στις 23 Απριλίου του 2023 το Αζερμπαϊτζάν θεσμοθέτησε επίσημα το κλείσιμο του δρόμου με παράνομη εγκατάσταση σημείου ελέγχου, παραβιάζοντας κατάφωρα τις διεθνείς υποχρεώσεις του.
Το Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει να καταδεικνύει μια εσκεμμένη περιφρόνηση των διατάξεων της Τριμερούς δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου του 2020, της απόφασης του ΕΔΑΔ της 21ης Δεκεμβρίου του 2023 καθώς και των αποφάσεων του
Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης από 22 Φεβρουαρίου και 6 Ιουλίου του 2023, με τα οποία το Αζερμπαϊτζάν καλείται άμεσα «να λάβει όλα τα μέτρα που έχει στη διάθεσή του για να διασφαλίσει την απρόσκοπτη κίνηση ατόμων, οχημάτων και φορτίων κατά μήκος του διαδρόμου του Λατσίν και προς τις δύο κατευθύνσεις». Επίσης, το Μπακού παρουσιάζει ηθελημένα τις τελευταίες αποφάσεις των διεθνών δικαστηρίων για να παραπλανήσει τη διεθνή κοινότητα, συνεχίζοντας την πολιτική της λιμοκτονίας του πληθυσμό του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Το Αζερμπαϊτζάν αγνοεί κατάφωρα τις εκκλήσεις της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, της Διεθνούς Αμνηστίας, του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και άλλων διεθνών οργανισμών και πολλών κρατών. Οι παράνομες ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν εξακολουθούν να υφίστανται παρά τα αιτήματα και τις εκκλήσεις αυτές.
Περικυκλωμένοι και πολιορκημένοι από το Αζερμπαϊτζάν οι 120.000 Αρμένιοι, μεταξύ των οποίων 30.000 παιδιά και 20.000 ηλικιωμένοι, επιβιώνουν μόνο με τα σπάνια πλέον τοπικά προϊόντα. Κανένα φορτίο εμπορευμάτων ή φαρμάκων δεν επιτρέπεται να εισέλθει στην περιοχή εδώ και περισσότερο από ένα μήνα. Η υγειονομική περίθαλψη, οι δημόσιες συγκοινωνίες και τα δημόσια και επαγγελματικά γραφεία έχουν παραλύσει. Στα χωράφια δεν μπορεί να γίνει συγκομιδή λόγω της έλλειψης καυσίμων. Παιδιά και έγκυες γυναίκες είναι υποσιτισμένα. Δεν επιτρέπεται η εισαγωγή φρούτων ή λαχανικών στο Αρτσάχ. Τα ποσοστά θνησιμότητας είναι πιο υψηλά από κάθε άλλη φορά.
Η Ευρώπη παρακολουθεί. Μερικές φορές γίνονται δηλώσεις. Η Ευρώπη καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διατηρηθεί η «ισότητα». Καλεί «και τις δύο πλευρές» να συνεισφέρουν στην ειρήνη. Περιγράφει την κατάσταση ως μη βιώσιμη και ότι «δεν είναι προς το συμφέρον κανενός».
Εν τω μεταξύ, ο πλήρης αποκλεισμός συνεχίζεται από μια χώρα, την οποία ορισμένοι έχουν χαρακτηρίσει ως «αξιόπιστο ενεργειακό εταίρο», ενώ οι διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν συναίνεση ότι πρόκειται για «συγκεντρωτικό αυταρχικό καθεστώς». Ένας «σταθερά συνεχιζόμενος αποκλεισμός» κάνει τη ζωή των Αρμενίων της περιοχής όλο και πιο αφόρητη.
Επιπλέον, ορισμένοι θεωρούν την προτεινόμενη «ενσωμάτωση» εκ μέρους του Μπακού ως λύση στο ζήτημα. Ένα ΖΗΤΗΜΑ που δημιουργήθηκε με τρεις πολέμους που επιβλήθηκαν από τον «Ολοκληρωτή». Τρεις πόλεμοι που εξαπολύθηκαν για να απαλλαγούν από τους Αρμένιους. Πόλεμοι που έφεραν χιλιάδες θύματα, βασανισθέντες και πολλούς αιχμαλώτους πολέμου που κρατούνται ακόμη παράνομα στις φυλακές του Αζερμπαϊτζάν. Προσθέστε σε αυτά τις σφαγές και τον αναγκαστικό εκτοπισμό όλων των Αρμενίων που ζούσαν στο Αζερμπαϊτζάν τα έτη 1988-1991.
Έχει αναρωτηθεί ποτέ κανείς γιατί δεν υπάρχουν Αρμένιοι που είναι ενσωματωμένοι στην κοινωνία του Αζερμπαϊτζάν; Πόσους τέτοιος Αρμένιους έχει συναντήσει κανείς στο Μπακού, στο Σουμγκάιτ, στο Κιροβαμπάντ ή στο Ναχιτσεβάν; Όχι μόνο οι Αρμένιοι, αλλά ακόμη και οι τάφοι των Αρμενίων έχουν αλλοιωθεί – κατεδαφιστεί και εξαφανιστεί. Απόδειξη αυτού είναι η καταστροφή χιλιάδων σταυρόπετρων στο μεσαιωνικό νεκροταφείο του Ναχιτσεβάν. Η σκόπιμη και προγραμματισμένη καταστροφή νεκροταφείων και εκκλησιών στα εδάφη που ελέγχει επί του παρόντος το Αζερμπαϊτζάν μιλάνε από μόνα τους. Οποιοδήποτε Αρμενικό ίχνος σβήνεται. Αποτελεί μέρος της υφέρπουσας γενοκτονίας στην πράξη.
Είναι αλήθεια ότι μιλάμε για τα δικαιώματα και την ασφάλεια των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ ως ένα από τα βασικά στοιχεία των διαπραγματεύσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει το παραμικρό σημάδι ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι έτοιμο να σεβαστεί αυτά τα πολύ θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Η σύγκρουση δεν μπορεί να έχει διαρκή και δίκαιη λύση με τέτοια μέσα. Η διαρκής ειρήνη ισοδυναμεί με τη συμφιλιωτική ειρήνη και όχι με μια τιμωρητική ειρήνη, η οποία ιστορικά έχει αποδειχθεί βραχυπρόθεσμη. Ο εξευτελισμός, η υποταγή και η εθνοκάθαρση απλώς αναβάλλουν τον φαύλο κύκλο της βίας. Το Αζερμπαϊτζάν έχει αντιπαραβάλει την εξαιρετικά επικίνδυνη «αναζήτησή του για κυριαρχία» (δύναμη εξαναγκασμού και καταστροφής) κατά την «αναζήτηση για ασφάλεια» με την αντίληψη της Αρμενικής πλευράς.
Το Αζερμπαϊτζάν επιχειρώντας να καθαρίσει εθνοτικά τους Αρμένιους στο Ναγκόρνο Καραμπάχ δεν διασφαλίζει τα συμφέροντά του για την ασφάλεια, κατέχοντας εδάφη της Δημοκρατίας της Αρμενίας και προβάλλοντας περαιτέρω εδαφικές διεκδικήσεις κατά της κυριαρχίας της Αρμενίας. Αυτή η επεκτατική απόπειρα εις βάρος της Αρμενίας θα εμπλέξει την περιοχή του Καυκάσου σε μια μακροπρόθεσμη αστάθεια και καταστροφή με πολύ απρόβλεπτα αποτελέσματα. Αυτό δεν είναι προς το συμφέρον κανενός μεγάλου διεθνούς παίκτη.
Το Αζερμπαϊτζάν αντιτίθεται σε οποιαδήποτε διεθνή ανθρωπιστική βοήθεια προς το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Για το Αζερμπαϊτζάν, οι δηλώσεις που απαιτούν το άνοιγμα του διαδρόμου του Λατσίν είναι κούφιες: είναι ένας απλός θόρυβος καθώς προχωρά απτόητος, και ατιμώρητα, εφαρμόζοντας μέτρα άσεμνης απανθρωπιάς για να υποτάξει βίαια τον λαό του Ναγκόρνο Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν, να τον εκδιώξει από την πατρίδα του ή απλώς να τον καταστρέψει συνολικά.
Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα – συνεχιζόμενος αποκλεισμός του Αρτσάχ και η σκόπιμη διατάραξη της ζωτικής σημασίας υποδομής εκ μέρους του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και οι συνεχόμενες και συνεπείς ένοπλες επιθέσεις κατά των Αρμενίων του Αρτσάχ, έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να καθαρίσουν εθνοτικά το Ναγκόρνο Καραμπάχ από τους αυτόχθονες Αρμένιους μέσω σωματικού και ψυχολογικού εκφοβισμού και αφόρητων, πράγματι απάνθρωπων συνθηκών διαβίωσης.
Παρακαλώ μην σας πιάνει κορόιδο – η ρητορική του Αζερμπαϊτζάν περί «ενσωμάτωσης», είναι στην πραγματικότητα μια άθλια υποταγή ή ακόμα χειρότερα. Σε αυτήν την πραγματικότητα, είναι παράλογο να απαιτούμε από ένα θύμα ενός στοχευμένου και ολοκληρωτικού αποκλεισμού — να εκκινήσει, ένα πράγματι υποσιτισμένο και πεινασμένο θύμα— να διαπραγματευτεί τετ α-τετ με τον ίδιο τον βασανιστή του χωρίς κανέναν διεθνή μηχανισμό, διεθνή παρουσία ή διεθνείς εγγυήσεις.
Σαφώς, η realpolitik στο διεθνές πλαίσιο αφορά τα κράτη που ενεργούν επιδιώκοντας τα συμφέροντά τους. Η ηθική και τα ανθρώπινα δικαιώματα έξω από τα δικά τους έθνη τις περισσότερες φορές θεωρούνται στο πλαίσιο των εθνικών τους συμφερόντων.
Είναι σημαντική η ενέργεια. Τι γίνεται με την ευθύνη; Την ευθύνη για την προστασία – ένας διεθνής κανόνας που επιδιώκει να προστατεύσει τους πληθυσμούς από τη γενοκτονία, τα εγκλήματα πολέμου και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και της εθνοκάθαρσης. Η αδιαφορία για τη μοίρα των άλλων, κάτω από το ψεύτικο πρόσχημα της ουδετερότητας, είναι μια ξεπερασμένη ιδέα. Επιπλέον, πρόκειται για μια κοντόφθαλμη και ανήθικη προσέγγιση. Όταν το συμφέρον και η ισχύς καθοδήγησαν τις πολιτικές εις βάρος των πιο θεμελιωδών και διδακτέων αξιών, ως τελικό αποτέλεσμα ήταν πάντα περισσότερη αστάθεια, περισσότερη καταστροφή και περισσότερες χαμένες ζωές.
Παίζοντας το κωφό στην υφέρπουσα γενοκτονία που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια σας όσοι έχουν μοχλό πίεσης κατά του Αζερμπαϊτζάν, αλλά προτιμούν την αμέλεια, μπορεί να γίνουν σιωπηλοί συμμετέχοντες και να πάρουν το πράσινο φως για νέα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Πρέπει να ληφθούν αποφασιστικά και χειροπιαστά βήματα το συντομότερο δυνατό. Κάθε ώρα η κατάσταση γίνεται ανυπόφορη και εκρηκτική. Οι παγκόσμιοι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων συλλογικά και προσωπικά αντιμετωπίζουν το ηθικό πρόβλημα της επιλογής πρώτα της αξίας που πρέπει να προστατευθεί με κάθε μέσο – το δικαίωμα στη ζωή, η οποία είναι η εγγύηση των αξιών όπως η ελευθερία, η δικαιοσύνη και η ειρήνη. Το ενεργειακό ενδιαφέρον θα εξαφανιστεί με τον καιρό, ο ηθικός λεκές μάλλον όχι. Ο φιλελεύθερος ανθρωπισμός εξακολουθεί να έχει ακόμη ευκαιρία.
Για τον λαό μας, οποιαδήποτε ελπίδα για σταθερότητα και ασφάλεια απαιτεί πρώτα απ’ όλα επιβίωση, η εγγύηση για την οποία είναι η ελεύθερη και απρόσκοπτη πρόσβαση στο διάδρομο του Λατσίν.
